Girişimcilikte Farklı Sektör ; Mezarcılık

Mezarlıklarda ellerinde ibrikle görmeye alıştığımız çocukların yerini profesyoneller alıyor. Mezarlıklarda hizmet veren firmalar, hocalara dua okuttururken bakım çalışmalarını da raporlayarak e-mail'le müşteriye gönderiyor.

Cenaze sonrası hizmetler sektörü artık sınır tanımıyor. Türkiye'de çoğunlukla belediyelerin kontrolünde olan pazarda özel sektörün de devreye girmesiyle rekabet artarken, sunulan hizmetler de akıl almaz boyutlara ulaştı. Bayram günlerinde ellerinde ibrikle mezarlıkları sulayan çocukların yerini alan profesyoneller, mezartaşı bakımından sizin adınıza sevdiklerinizin mezarında dua okutturmaya internetten çelenk göndermeye;her hafta mezara bakım yapıp fotoğrafını e-maille göndermeye kadar, her türlü VIP hizmeti sunuyor.

Dubleks mezarlar ve "büyümeyen çim" gibi, her geçen gün farklı bir uygulamanın devreye girdiği sektörde, sadece mezar bakım fiyatları 100 YTL'den başlayıp 10 bin YTL'ye kadar çıkıyor. Kesin rakamlar olmamakla birlikte sektörde 10 yılda pazarın 3'e katlanacağını öngören yatırımcılar, rekabetin de birkaç yılda en üst noktaya ulaşacağını vurguluyor.

Mezar bakım hizmetleri, dua okutma, mezar ziyaretleri gibi cenaze sonrasıyla ilgili çeşitli hizmetler veren Bursalı Saygı Hizmetleri şirketinin sahibi Rıfat Sezgin, mezar peyzajı yapan Dilber Peyzaj'ın sahibi Ali Tarakçı ve Ali Dilber, yer sıkıntısına "dubleks mezar" formülüyle çözüm bulan Uçar Mermercilik'in kurucusu Erkan Ocak, internetten sipariş alıp cenazelere çelenk gönderen Yeşil Barış Çiçekçilik'in sahibi Emine Karadağ, cenazesi olan ailelerin ihtiyaçlarını iş fırsatına çeviren girişimcilerden sadece birkaçı. Yatırımcılar "Cenaze sonrası hizmetler Türkiye'de bugüne kadar potansiyeli gizli kalmış bir sektördü. Bunu açığa çıkaracağız" diyor.



ABD'den müşteri geliyor



Türkiye'de olmayan bir iş yapmak üzere yola çıkan ziraat mühendisleri Ali Tarakçı ve Ali Dilber, 2004'te kurdukları Dilber Peyzaj ile yakınlarının kabriyle ilgilenemeyenlerin yükünü hafifletmek istediklerini söylüyor. Mezarlıklarda ellerinde ibrikle gezen çocukların kendilerine ilham verdiğini anlatan Ali Dilber, "Yurtdışında yıllardır yapılan bu işin Türkiye'de amatörce gerçekleştirildiğini ve insanların gerçek anlamda hizmet alamadığını gördük" diyor. Dilber, İstanbul'daki Edirnekapı, Karacaahmet, Eyüp ve Zincirlikuyu mezarlıklarında aktif olarak çalıştıklarını belirterek, 9 kişilik ekipleriyle 1500'ün üzerinde müşteriye temizlik, mezarüstü çiçeklendirme, çimlendirme ve budama gibi işleri yaptıklarını kaydediyor. İsteğe göre her hafta bakımını yaptıkları mezarın dijital fotoğrafını e-mail ile müşteriye gönderdiklerini anlatan Dilber, yurtdışından da büyük talep geldiğini vurguluyor. Dilber, "ABD dahil birçok ülkeden müşterimiz var. Bu iş artık bir sektör haline geldi. Geçen yıl 200 bin YTL olan ciromuzu, bu yıl ikiye katlamayı hedefliyoruz" diyor.



Sabancı'ya kabristan yaptı



Uçar Mermer'in yöneticisi Erkan Ocak da yer sıkıntısı nedeniyle geliştirilen ve "dubleks mezar" olarak da adlandırılan çift katlı mezarlara büyük bir talep olduğunu vurguluyor."Son dönemde doluluk oranlarında patlama yaşanıyor. Mezarları 2 katlı lahit şeklinde yapıyoruz. Alt katla üst kat arasında bir kapak oluyor" diyen Ocak, tek kat mezarların fiyatının 700 YTL'den, dubleks mezarların ise bin 500 YTL'den başladığını anlatıyor. Ocak, sağlıklı bir mezar yapımının 800 YTL'den başlayıp 10 bin YTL'ye kadar çıktığını kaydediyor. Sabancı Ailesi kabristanının yapımını da üstlendiklerini belirten Ocak, şöyle konuşuyor: "Sabancı Ailesi özellikle çok sade bir kabristan istedi. 2000'de aileye 47 kişilik bir kabristan yaptık. 6 kişilik ekiple günde ortalama 15 adet mezar bitirdik."Cenaze sonrası hizmetler sektöründe interneti çok iyi kullanmanın büyük avantaj sağladığını kaydeden Ocak, sanal ortamdan her türlü hizmeti verebilmek için çok kapsamlı bir internet sitesi kurduklarını söylüyor.



Hedefi 3 milyon mezar



Dedesinin mezarının bakımını üstlenecek bir profesyonel bulamaması nedeniyle 2007'de Bursa'nın ilk mezar sonrası hizmetler şirketi olan Saygı Hizmetleri kuran Rıfat Sezgin ise, "Bu işi duygu sömürüsü yapanların elinden kurtarmak ve profesyonel zemine oturmakta kararlıyım. Yaptığım maliyet analizine göre Marmara Bölgesi'nde olan 5 milyon mezarın 3 milyonu benim hedef kitlem. Bu nedenle de hizmetlerim Marmara ile sınırlı kalmayacak" diyor. Maliyet analizlerinde bir bahçıvanın ayda en az 350 mezara bakım yapması gerektiğini fark eden Sezgin, "Havalar ısındıkça botanik kısmı ile uğraşmak daha da zorlaşıyor ve bu sayı 150'ye kadar düşüyordu. Ot, biraz su ve güneş görünce coşuyor. Araştırdım ve sonunda ABD'den sadece 5 cm büyüyen bir çim getirttim.

Mezar başında profesyonel hocalara dua okutturmaktan, engelli vatandaşların mezar ziyareti yapmaları için özel servis hizmetlerine kadar geniş bir yelpazede servis veriyoruz. Müşterilerin ofis tarzında ağırlanabilecekleri, gerekirse rehabilitasyon desteği de verebileceğimiz bir merkez kurmak için mekan arıyoruz. 7 gün 24 saat hizmet verecek olan 'Alo cenazem var, ne yapmalıyım?' hattı kuracağız" diyor.



Vakıflar gelirimizden ellini çeksin



Cenazelere çelenk servisi de son yılların artan trendlerinden biri. İnternetten düğün ve cenazelere çelenk servisi veren YeşilBarış Çiçekçilik'in sahibi Emine Karadağ, büyük vakıfların çiçekçilerin gelirlerine göz dikmesinin sektörde büyük bir sıkıntı yarattığını söylüyor. Karadağ, "Çiçek göndermek, büyük bir gelişmişlik göstergesidir. 'Lütfen çiçek göndermeyin, bunun yerine vakıflara bağış yapın' ibaresi çok yanlış. Vakıflara yönlendirilerek bizim gelirimize göz dikiliyor" diyor. Öte yandan çelenk fiyatları 100 YTL ile 250 YTL arasında değişiyor.

Mezarlıkların yüzde 90'ı dolu

İstanbul'da halen 320 adet mezarlık bulunuyor. Bu mezarlıklar toplam 8 milyon metrekare alanı kaplıyor. Mezarlıkların 255'i Müslüman, 65'i gayrimüslim mezarlığı. Mezarlıkların çoğu dolu veya yüzde 90 doluluk oranına yaklaşmış durumda. Kentin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde mevcut mezarlıkların genişletilmesi çalışmalarının yanı sıra Avrupa yakasında 1 milyon 548 bin metrekare, Anadolu yakasında ise 861 bin metrekare yeni mezarlık alanları oluşturulması için çalışmalar yapılıyor.

Mezar bakım hizmeti ücretleri (YTL)

Hoca fiyatı 20-500

Yıllık bakım 100-600

Bitki bakımı 50-150

Mezar yapımı 700-10,000

Dubleks mezar 1,500

Mezarlıklardaki genel hizmetler (YTL)

Edirnekapı 100

Zincirlukuyu 150

Topkapı 100

Karacahmanet 200

Edirnekapı 100

İstanbul dışı 500

Zincirlikuyu'da yatmanın bedeli 9 bin YTL

*Zincirlikuyu, Karacaahmet ve Çengelköy'de gömülme anında 2500, yanındaki boş mezar yeri için 6 bin YTL isteniyor. Aile mezarlığı için yer alınıyorsa, mezar başı fiyat 9 bin YTL'yi buluyor.

* Aşiyan, Yeniköy, Ortaköy, Ihlamurkuyu, Eyüp, Kazlıçeşme mezarlıklarında gömülme anında bin, yanındaki boş mezar yeri için 2500 YTL isteniyor.

* 500 Evler, Topkapı'daki mezarlıklarda cenazenin gömülme anında 300, yanındaki boş mezar için 2 bin 400 YTL isteniyor.

* Diğer mezarlıklarda defin anında 100, yanındaki boş mezar yeri için bin 250 YTL isteniyor

Referans